“Üç Fidan” idamının 51. yılında anılıyor

Türkiye’de 68 sol gençlik hareketi önderleri Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından verilen idam cezasının Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanmasıyla 6 Mayıs 1972’de Ankara’da Ulucanlar Cezaevi’nde idam edildiler. Gezmiş, İnan ve Aslan, idam edilmelerinin 51. yılında da anılıyorlar.

NEDEN İDAM EDİLMİŞLERDİ?

1969 yılında Deniz Gezmiş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin işgalini örgütledi ve ardından hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Ancak Gezmiş, yakalanmaktan kaçarak Filistin’e kaçtı. 12 Mart 1971’de gerçekleşen askeri darbe, öğrenci hareketini hedef aldı ve THKO ve THKP-C’nin birçok üyesi tutuklandı veya öldürüldü. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Gemerek, Şarkışla ve Kayseri’de yakalandı.

Bu üç kişi, Baki Tuğ tarafından savcılığı yapılan, Ali Elverdi’nin başkanlığını yaptığı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No’lu Askeri Mahkeme’de yargılanarak idama mahkum edildi. O dönemde yapılan kurtarma girişimlerinin çoğu sonuçsuz kaldı. Ancak hapisten kaçan Mahir Çayan önderliğindeki bir grup, NATO’ya ait radar istasyonunda çalışan iki İngiliz ve bir Kanadalı teknisyeni kaçırarak Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın serbest kalmasını talep etti. Ancak Kızıldere’de kuşatıldıkları evde öldürüldüler.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam cezaları, 24 Nisan 1972’de TBMM’de yapılan oylamada 48’e karşı 273 oyla kesinleşti. İdam kararları, Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi grubunun, 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra idam edilen Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’a karşılık olmak üzere “üç – üç” diye tempo tutarak onayladığı görüldü. CHP kanadında ise İsmet İnönü ve Bülent Ecevit ile birlikte siyasi suçlarda idam cezasına karşı çıkarak ret oyu kullandılar.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972’de Ankara Ulucanlar Cezaevi’nde sabaha karşı idam edildiler. İdam edildiklerinde Gezmiş ve Aslan 25, İnan ise 23 yaşındaydı. Günümüzde Ankara Ulucanlar Cezaevi, bir müze olarak kullanılmaktadır.

Haber Merkezi