Üretici kuru çayda maliyetin üstünü karşılayan bir fiyat bekliyor.

Çaykur geçen hafta çay alımına başladı. An­cak mevsimin etkisiy­le henüz olgunlaşmayan çayda sezon önümüzdeki hafta baş­layacak. Önceki hafta Cum­hurbaşkanı Recep Tayyip Er­doğan çay alım fiyatının bu yıl yüzde 64 artırılarak 11 lira 30 kuruş olduğunu açıklamıştı. Çay Üreticileri Meclisi’nin isteği ise destekleme bedeli ile birlikte en düşük fiyatın 18 lira ol­ması yönündeydi.2022 yılında ise en düşük fiyat yüzde 73 yükseltilerek 3,87 lira­dan 6 lira 70 kuruşa, kilogram­da 13 kuruş olan destekleme fiyatını yüzde 130 üzerinde yükselterek 30 kuruşa çıkarılmıştı.

Mevsim koşulları dolayısıyla hasatta gecikme yaşandı

Havanın soğuk seyretmesinden ötürü henüz çay tamamen olgunlaşmış değil. Rize Tica­ret Borsası Genel Sekreteri İs­mail Kocaman satışların yeni başlanıldığını, önümüzdeki haftadan sonra hasatın tam anlamıy­la başlayacağını söyledi. Çay­kur’un şuan çok az alım yapa­bildiğini belirten Kocaman, geçen sene de olduğu gibi bu sene da iyi bir sezon beklediklerinin altını çizdi . Geçen yıl Kredi Ga­ranti Fonu ile birlikte firmala­ra finans temin edildiğini söyleyen Kocaman, hem özelin alımlarında hem Çaykur alım­larında herhangi bir sıkıntı ya­şanmadığını belirtti.

Bu yıl da aynı oranları bek­leyen İsmail Kocaman, “Yaş çay fiyatı açıklandı ama kuru çaya zam gerekiyor. Kuru ça­ya zam yapılmazsa sıkıntı olur. Yaş çaya yüzde 70’e yakın zam yapıldı. Maliyetler yüzde 70’e yakın arttı. Kuru çayın 60-70 lira olan fiyatının 90’ın üzeri­ne çıkması gerekiyor ki mali­yetlerle başa baş olsun” dedi.

Doğu Karadeniz Bölgesi’n­de yeni yapılan ölçümlerde 791.287 dekar alanda yaklaşık 205.118 üretici çay tarımı ya­pılıyor. Yaş çay ürün rekoltesi son dört yılda ortalama 1.250 -1.400 bin ton arasında deği­şirken 2022 yılında rekolte 1.269 bin tonun üzerine çıktı.Çay sektöründe üretim ya­pan 207 adet çay fabrikası bu­lunuyor. Bunların 47’si Çay­kur, 144’ü özel sektöre ait çay fabrikaları. Bu fabrikala­rın 104’u Rize’de, 26’sı Trab­zon’da, 12’si Giresun’da ve 2’ü ise Artvin’de bulunuyor.

Çay sektörü faizlerden nasıl sıyrılır?

Rize Ticaret Borsası’nın 2023 çay raporunda çay sezonu öncesinde açıklanan yaş çay taban fiyatı oranında kuru çay zammının eş zamanlı açıklanmasının yolacağına dikkat çekiliyor. Müstahsil ve üreticiyi direkt ilgilendiren fiyat düzenlemesi ile yaş çay alımları iyi yönden etkilenecek, yaş çay alımları belirlenen en düşük fiyatın altında düşmeyecek. İkinci olarak; yaş çayda aşamalı ödeme sistemine geçilmesine ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. Çay sektörü Çaykur dahil müstahsil ödemelerini nakit veya bir sonraki ay ödeyebilmek için faizlere yöneliyor. Bu sorunu çözebilmek için ödemelerin mayıstan başlayıp bir sonraki yıl hazirana kadar 12 aya yayarak periyodik ödeme sistemiyle yapılmasının daha iyi olacağı öngörülüyor. Çay sektörünün faiz sarmalıyla yürüdüğü belirtilen raporda, bu faiz sisteminden kurtulmak için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın tarım desteğinin artırılması gerektiği belirtiliyor. Üçüncü olarak; çay için yasal düzenleme ihtiyacına dikkat çekiliyor.

Haber Merkezi