Uyku düzenini bozan tehlike | Ruhsal hastalıklara da yol açıyor
Mavi ışık uykuyu nasıl bozuyor? Uzun süreli uykusuzluğun ciddi ruhsal hastalıklara yol açabileceğini biliyor musunuz?
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, modern yaşamın uyku üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Alp, uyku düzeninin, ruhsal ve fiziksel sağlığın temel taşlarından biri olduğunu belirterek, melatonin hormonunun akşam 22:00 ile sabah 06:00 saatleri arasında en verimli şekilde salgılandığını ifade etti. Dijital ekranlardan yayılan mavi ışığın ve yoğun stresin uyku düzenini bozduğunu vurgulayan Alp, düzenli bir uyku için sağlıklı alışkanlıklar edinmenin önemine dikkat çekti.
SAĞLIKLI BİR UYKU İÇİN NE ZAMAN UYUMALIYIZ?
Uyku düzeninin biyolojik saatle uyumlu olması gerektiğini belirten Alp, "Akşam 22:00 ile sabah 06:00 arasında uyumak önerilir. Bu saatlerde salgılanan melatonin, hem uykuya dalmayı hem de kaliteli bir uyku süreci geçirmeyi sağlar. Ayrıca sabah güneş ışığıyla uyanmak, ruhsal ve fiziksel sağlığımız üzerinde olumlu etkilere sahiptir" dedi.
UYKUSUZLUK CİDDİ RUHSAL SORUNLARA YOL AÇABİLİR
Yetersiz uykunun ruhsal sağlığa olumsuz etkilerinden bahseden Alp, şu uyarılarda bulundu: “Uykusuz kaldığımızda duygusal dengemiz bozulur. Stresle baş etme kapasitemiz azalır, anksiyete ve depresyon gibi sorunlarla karşılaşma riskimiz artar. Uzun süreli uykusuzluk daha ciddi ruhsal hastalıkların gelişmesine neden olabilir. Ayrıca konsantrasyon eksikliği, hafıza sorunları ve karar alma güçlükleri gibi bilişsel işlev bozuklukları da yaşanabilir.”
BİYOLOJİK SAATİN BOZULMASI NEYE NEDEN OLUR?
Alp, biyolojik saatin gün ışığına duyarlı olduğunu ve uyku-uyanıklık döngüsünü düzenlediğini belirtti. "Biyolojik saatimiz, sabah ışık algılandığında bizi uyanmaya hazırlar, akşam karanlıkta ise uykuya dalmamızı destekler. Ancak vardiyalı çalışma, jet lag veya dijital ekranlara maruz kalmak gibi faktörler biyolojik saati bozabilir. Bu durum, yorgunluk, enerji kaybı ve dikkatsizlik gibi sorunlara yol açar" dedi.
UYKU KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN ÖNERİLER
Düzenli bir uyku için bazı alışkanlıklar edinmenin önemine değinen Alp, şu önerilerde bulundu:
• Her gün aynı saatlerde yatıp kalkın.
• Yatak odasını serin, sessiz ve karanlık tutun.
• Uyumadan önce dijital ekranlardan uzak durun.
• Gün içinde düzenli egzersiz yapın.
• Akşam ağır yemeklerden ve kafeinden kaçının.
MODERN YAŞAM TARZININ OLUMSUZ ETKİLERİ
Modern yaşamın uyku düzeni üzerindeki etkilerine dikkat çeken Alp, "Akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve televizyonlardan yayılan mavi ışık, uyku düzenini bozan en önemli faktörlerden biri. Yoğun iş temposu ve stres de uyku süresini kısaltıyor. Gece geç saatlere kadar sosyal medya, dizi veya oyun gibi aktivitelerle zaman geçirmek uyku saatlerini geciktiriyor. Bu da daha az ve kalitesiz uykuya neden oluyor" diyerek sözlerini tamamladı.
