Yaşam tarzı genetiğe fark atıyor
Sağlıklı yaşlanmak genetik bir şans mı, yoksa bilinçli tercihlerle mümkün mü? Uzun bir ömür herkesin hayali ama bunu sağlıklı ve kaliteli geçirmek nasıl sağlanır?
Modern tıbbın gelişmesiyle birlikte yalnızca uzun yaşamak değil, kaliteli bir yaşlılık dönemi geçirmek de önem kazandı. Bu doğrultuda son yıllarda dünya genelinde yükselen bir trend haline gelen Longevity yani “sağlıklı uzun yaşam” yaklaşımı, bireylerin yaşam tarzı alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmesini sağlıyor.
Anadolu Sağlık Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, Longevity kavramının yalnızca ömür süresini uzatmakla kalmadığını, aynı zamanda yaşlılıkta yaşam kalitesini artırmayı hedeflediğini belirtti. “Bu yaklaşım, biyoteknoloji, genetik, beslenme ve yapay zekâ gibi alanlardaki gelişmelerle şekilleniyor” diyen Dr. Karaca, sağlıklı yaşlanmanın artık bilimsel bir rehber çerçevesinde ele alındığını vurguladı.
YAŞAM TARZI BELİRLEYİCİ
Oxford Üniversitesi tarafından yapılan kapsamlı bir araştırmanın sonuçlarını paylaşan Dr. Karaca, “Yaşam tarzı ve çevresel faktörler, sağlıklı yaşlanma üzerinde genetikten yaklaşık 10 kat daha etkili. Bu da bize uzun ömür için genetik mirastan çok daha fazlasına ihtiyacımız olduğunu gösteriyor” dedi.
YENİ TEKNOLOJİLER UZUN YAŞAMI DESTEKLİYOR
Longevity’nin, hücresel düzeyde gençleşme ve yaşlanmayı yavaşlatmayı amaçlayan teknolojik yaklaşımlarla güçlendiğini belirten Karaca, “Zaman kısıtlı beslenme, anti-inflamatuar diyetler, uyku hijyeni ve stres yönetimi gibi alışkanlıklar, yaşlanma sürecini belirgin şekilde etkiliyor. Ayrıca yapay zekâ destekli kişiselleştirilmiş sağlık takibi de bu süreçte önemli rol oynuyor” diye konuştu.
ÇEVRE VE EĞİTİM DE ETKİLİ
Yaşlanma sürecinde çevresel faktörlerin genetikten daha baskın olduğunu belirten Karaca, Columbia Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya atıfta bulunarak, yüksek eğitim seviyesinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlatabildiğini ifade etti. Fiziksel aktiviteyi destekleyen sosyal çevrelerin, bireylerin daha uzun ve sağlıklı bir ömür sürmesine yardımcı olduğuna dikkat çekti.
İşte sağlıklı yaşlanmayı destekleyen 8 önemli alışkanlık:
- Dengeli beslenme: Sebze, meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlarla zengin bir diyet, kronik hastalık riskini azaltır.
- Düzenli fiziksel aktivite: Haftada en az 150 dakika egzersiz, kalp ve kas sağlığını korur.
- Yeterli uyku: Gecelik 7-9 saat kaliteli uyku, hem fiziksel hem zihinsel iyilik hali için şart.
- Stres yönetimi: Doğa yürüyüşleri, meditasyon ve nefes egzersizleri stresi azaltır.
- Sosyal ilişkiler: Aile ve arkadaşlarla sürdürülen güçlü bağlar, duygusal dayanıklılığı artırır.
- Sağlık kontrolleri: Düzenli taramalar, erken teşhisle yaşam süresini uzatabilir.
- Zihinsel aktiviteler: Yeni beceriler kazanmak, beyin sağlığını destekler.
- Zararlı alışkanlıklardan uzak durmak: Sigara ve alkol tüketiminin sınırlandırılması, birçok hastalığın önüne geçebilir.
