Yaşlılar neden uyuyamazken gençler anında uykuya dalıyor?
Geceleri yatağa yattığınızda hemen uyuyabiliyor musunuz? Peki ya yaşlı bireyler neden uykuya dalmakta zorlanıyor? Yaş ilerledikçe uyku süresi neden kısalıyor? Derin uykuya geçmek neden daha zor hale geliyor
Geceleri yatağa yatar yatmaz uyuyan gençlere kıyasla, yaşlıların uykuya dalmakta zorlanması sıkça karşılaşılan bir durum. Peki ama neden? Hayatın büyük sorumluluklarını geride bırakmış, daha az stres altında olan bireylerin daha kolay uyuması gerekmez mi? Bilim, yaş ilerledikçe uyku düzeninde önemli değişiklikler yaşandığını ortaya koyuyor.
YAŞ VE UYKU ARASINDAKİ BAĞLANTI
Yaş ilerledikçe uykuya dalma süresi uzuyor ve uykuda geçirilen zaman azalıyor. Uzmanlara göre, bu durum biyolojik bir değişimin sonucu. Bebeklikten yaşlılığa kadar uyku düzeni sürekli olarak farklılaşıyor. Bebekler sık sık uyanırken, gençler geç saatlere kadar uyumakta zorlanıyor. Yaşlandıkça ise uyku daha hafif hale geliyor ve gece uyanmaları artıyor.
Araştırmalara göre, 20 yaşından 60 yaşına kadar geçen süreçte her on yılda bir toplam uyku süresinden 10 ila 20 dakika kaybediliyor. Yani yaşlandıkça uyku süresi doğal olarak kısalıyor. Ancak ilginç olan şu ki, 60 yaşında bir birey ile 35-40 yaşındaki birinin aslında aynı miktarda uykuya ihtiyacı var. Ancak yaşlı bireyler, ihtiyaç duydukları derin uykuya ulaşmakta zorluk çekiyorlar.
DERİN UYKUYA GEÇİŞ NEDEN ZORLAŞIYOR?
Yaşlı bireyler, gece boyunca daha hafif uyku evrelerinde daha fazla zaman geçiriyorlar. Derin uykuya geçiş süresi uzuyor ve uykunun kalitesi düşüyor. Bunun birkaç sebebi var:
• Biyolojik değişimler: Yaşlandıkça vücut, uyku düzenini yöneten sirkadiyen ritminde değişiklikler yaşıyor. Bu da gece uykuya dalmayı zorlaştırırken, sabahları daha erken uyanmaya neden oluyor.
• Yaşam tarzı farkları: 60 yaş ve üzerindeki bireyler genellikle gün içinde daha az hareket ediyor ve daha fazla şekerleme yapabiliyor. Bu da gece uykuya duyulan ihtiyacı azaltıyor.
• Hafif uyku evrelerinde artış: Yaşlandıkça derin uyku ve REM uykusu süresi azalırken, hafif uyku evrelerinde geçirilen zaman artıyor. Bu da uyku kalitesini düşürüyor.
YAŞLANMANIN UYKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Bilim insanlarına göre, yaş ilerledikçe uyku düzeninde şu değişiklikler gözlemleniyor:
• Uykunun daha bölünmüş hale gelmesi ve gece uyanmaların sıklaşması
• Derin uyku süresinin azalması, hafif uykunun artması
• Sabahları daha erken uyanma eğilimi
• Gün içinde şekerleme ihtiyacının artması
Özetle, yaş ilerledikçe uyku kalitesinde belirgin değişiklikler yaşanıyor. Uykuya dalma süresi uzarken, derin uyku süresi kısalıyor. Ancak bu durum tamamen kaçınılmaz değil. Uyku hijyenine dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak ve gün içindeki aktivite seviyesini artırmak uyku kalitesini iyileştirebilir.
Kaynaklar: Very Well Mind, Sleep Foundation
