Yeşilin, suyun ve efsanelerin buluşma yeri: Kaz Dağları

Geçmişten günümüze Troas (Biga Yarımadası) bölgesinde, yerleşme, coğrafi konum, iklim, flora ve fauna, mitoloji, eko-sistem ve tarih içinde binlerce yıllık kültürlerin oluşması, Kaz Dağları ya da diğer adıyla İda Dağı’nın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. İnsanlık tarihinin ilk yıllarından itibaren yerleşim yeri olarak kullanılmış. Doğal kaynak suları, bitki örtüsü, ağaç zenginliği insanları bu bölgeye çekmiş.

Kaz Dağları doğal ve kültürel evrensel değeri, efsanelerin kutsal dağı olarak da adını duyurmuş. İda Dağı’nın etrafı Troya başta olmak üzere; Adramytium, Antandros, Assos, Lemponia, Gargaria, Kebren, Skepsis gibi çok önemli antik yerleşimlerle çevrili. Homeros İlyada eserini bu bölgede yaşanan Truva Savaşları’ndan ilham alarak yazmış.

Tarih boyunca her yerleşen medeniyet buraya bir efsane, bir eser bırakmış. Türklerin bölgeye yerleşmesi ile Türkmen, Tahtacı efsaneleri dilden dile yerleşmiş. Sarıkız ve Hasanboğuldu bunlardan.

Selçuk ve Osmanlı dönemine ait yapılar hala korunuyor. Bayramiç’teki Hadimoğlu Konağı, 1357-1365 yıllarında yapıldığı düşünülen Hacı Bali Camii ve 1792 tarihinde yaptırılan Camii-Cedid (Karşıyaka Camii) görülmeye değer eserlerdir. Yenice İlçesindeki Etnografya müzesi, Pazarköy’deki Mültezim Konağı, Yenice-Hamdibey’de Kuvâ-yi Mîlliye Kahramanı Köprülü Hamdi Bey’in heykeli görülmeye değer yerlerdir. Türkmen kültürünü en yansıtan Tahtakuşlar Etnografya Müzesi diğer önemli değerli Kaz Dağı ile özdeş olmuş yerlerdir.

Kaz Dağı’nda halen geleneksel yaşam biçimlerini bozmadan devam ettiren Türkmen köylüleri, her yıl Ağustos Ayı’nın son onbeş günü Sarıkız Tepe’sinde geleneksel Sarıkız şenliklerinin yöresel kıyafet ve adetlerine uygun olarak “Sarıkız Şenlikleri” olarak kutlamaktadırlar. Afrodit’in güzel seçildiğitarihte bilinen ilk güzellik yarışmasının yapıldığı Ayazma’da halen her yıl Ağustos ayında bu geleneksel devam ettirilip Kaz Dağı Güzeli seçilmektedir. Kaz Dağı; Bayramiç’te Ayazma, Çandır, Muhteşem Süleyman, Dalak Suyu, Güre’de Pınarbaşı gibi ören yerleri ile Şahindere Kanyonu, Hasanboğuldu, Sutüven Göletleri ve su kaynakları gibi doğal güzellikleri, taş evleri ile dikkat çeken köyleri, tepe noktalardaki orman gözetleme kulelerinin yer aldığı manzara noktaları, şifalı suları, kaplıcaları, Sarıkız Şenlikleri ile dikkat çeken Sarıkız Tepesi gibi daha bir çok zenginliklere ev sahipliği yapıyor.

Kaz Dağları’na çıkmak için içinden geçmeniz gereken Bayramiç ilçesi İstiklal Marşı Şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un doğup büyüdüğü yer. Sanılanın aksine Ersoy, Fatih’te değil, babasının müezzin olarak görev yaptığı Bayramiç’te doğmuş ve yaklaşık 7-8 yaşına kadar burada yaşamış. Kaya Bilgegil’in Başkanlık Arşivi, Sicil-i Ahval Defteri kayıtlarından çıkarıp yayımladığı bilgelere göre, “Mehmet Akif Ersoy, bilinenin aksine İstanbul da değil ‘Kal’a-i Sultaniye sancağına mülhak, Bayramiç Kasabasında doğmuştur” denilmektedir. Mehmet Akif Ersoy’un doğup, büyüdüğü ev bugün müze olarak korunuyor ve ziyarete açık. Mehmet Akif Ersoy Müzesi’nde o bölgede öğretmenlik yapan Reşat Nuri Gültekin’e ait bir bölüm de bulunuyor.

KAZ DAĞLARI’NA NASIL ÇIKILIYOR?

Çanakkale merkezden 71 kilometre uzaklıktaki Bayramiç İlçesi’ne, 24 kilometre sonra Evciler Köyü’ne oradan 5 kilometre sonra Ayazma mevkiine ulaşabilirsiniz. İzmir yönünden gidiyorsanız, Çanakkale’ye hiç uğramadan, Ezine üzerinden Bayramiç’e geçebilirsiniz. Ayazma’da yeşilin ve şelalenin keyfini sürüp, biraz daha araçla yol aldıktan sonra ister yürüyerek, ister toprak yoldan ilerleyerek Karanlıkdere Şelalesi’ne ulaşırsınız. Karanlıkdere Şelalesi üç parçadan oluşuyor. Ortadaki bölüm yol üzerinde. Biri daha yukardı, diğeri ise aşağıda. Buraları görmek için kayalardan geçmeniz gerekiyor. Yukarıdaki ve aşağıdaki şelalelerin oluşturduğu doğal havuzlarda yüzme şansınız var.

HÜSNİYE SEVAL ACUN