Haldun Çıray

Enflasyonu önlemek

service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Lafta enflasyonu önlemek palyatif denilen tedbirler ile ve zamanı öne çekerek olması mümkün değil. Ya enflasyonun önlenmesi bilinmiyor, yahut önlenmiyor, yahut başkana yalan söyleniyor. Dünyada enflasyonu önleyen hiç bir iktidar atakta kalamamıştır. Enflasyon; çılgın kar dönemi olduğu kadar aniden batan sermayelerin de dönemidir. Bizde ise uzmanlar faiz, döviz, zam vesair konulara takılı olarak yıllardır enflasyon ile mücadeleyi sürdürmeye devam ediyor. Dış mihrak lafını da ağzından düşürmüyorlar. Enflasyon için faiz döviz iyide dış mihrakların üretimde vazgeç dediklerine bakmıyorlar. İhracatla öğütüyorlar, ödemeler dengesi demiyorlar. Üretiminden ya temelli vazgeçtiğimiz veya azalttığımız neler var acaba. Üzüm, incir, pamuk ve bağlantılı tekstil, tütün, afyon, çay, süt ve yan ürünleri, fındık, hayvancılık ve et ürünleri, zeytin yağı bütün Suriye yağı Türkiye’den dağılır oldu. Ürünlerinin ne kadar yaygın pazarı var. İngiltere’de incir paketlerinde Arapça yazılar var. Hala et ithalin var. Tek satıcı olduğun konularda dahi sıkıntın var yeri geldiğinde üretiminde birinci ikinci üçüncü olduğun buğdayı şimdi satın alıyorsun. İyi de un yaparak satıyorum mu diyeceksin diyemezsin,369 milyon dolar un ithalatın var.

2023 yılında Ocak ayı olarak Hayvan Yemi 469 milyon Bitkisel Yağ 392 milyon, Şeker ve Şekerli Mamuller 70 milyon, Kakao ve Çikolata 58 milyon dolar ithalat yapan baştaki sektörler. Tütün ve mamülleri en az 513 milyon dolar, bitkisel yağ, artan hayvan yemi ithalatı 4.779 milyon, dolar olarak devam ediyor ve her yıl artıyor bu ithalatların bin önceli aydan daha düşük olduğu aylara bakarak teselli buluyor olmak daha vahim bir ekonomik hata. Çok daha vahimi 2022 yılına göre 96,5 milyar dolarlık enerji ithalatı ürkütücü. Bu ithalatların hepsi özellikle enerji artıyor. Yaklaşık 12 yılı karşılayacak doğal gazın olabilir ama ihtiyaçlar yüzde 91 gibi bir artış gösteriyor. İşin hazin bir tarafında ölçülebilir rakamlar en az bir iki üç seneye dayanıyor ve ayni yol durumu gösterebilir bir sistem kurulmamış dahi.

Kısaca önemli ithalat ürünleri doğalgaz ve petrol, otomotiv ve elektronik. Kontrol dışı ve çok büyük geliri olan Ormancılık 19 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe sahiptir. Ormandan ürünleri 6 binden fazla alanda kullanılmaktadır. Tarımda 2,3 milyar dolarla buğday, 1,5 milyar dolarla soya fasulyesi, 1,1 milyar dolarla ham ayçiçeği yağı, yaklaşık 600’ar milyon dolarla palm yağı ve arpa oldu. Bu 5 kalem, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 35,5’ini oluşturuyorsa bunu kesmenin yolu yokmu. 205 milyon dolar tohum ihracatın var ithalatın ile aradaki farkı kapatabilirsin.Yazıdaki rakamlar bir iki yıl önceki rakamlar yenisini yakalamak gerekiyor bu konuda yanlış yıllardır bunu da becerememek daha büyük yanlış. Türkiye’de 5 litre zeytinyağları 1800,2000 TL iken, Amazon Prime müşterilerine İspanya’dan 1370 TL’ye 5 litre zeytinyağı getirmesi sosyal medyada gündem olursa enflasyon durmaz önce bunları ne yapacağına bakarsan o zaman faiz döviz borsa işi kolaylaştırır. İmalat üretimine bakmadan her laf palavradan ileriye gitmez.

Enflasyonu önlemek

Yorumlar kapalı.