Beklerken* tek sözcüğe sayısız anlam yükleyen bir eser adı. Neval Savak’ın yedinci şiir kitabı. Belki sevinç ve umutla, belki de korku ve endişe ile örülmüş bir bekleyişin geniş zamanlara yayılan öyküsünü anlatıyor.
İsimsiz şiirler var Beklerken’de, hem gerçek anlamda hem de mecazda ismi yok bu şiirlerin. Sessiz bir haykırış ve serzeniş yüklü her biri. Şair şiirlerini Roma rakamlarıyla adlandırmış. Ne ilginç bir rastlantıdır ki son şiirin başlığı XXI. İçinde yaşadığımız tuhaf yüzyıla atıfta bulunmak istercesine. Bu tuhaf yüzyılda bir duman tüter; dumanı tüten günlerdir, ağır aksak fakat sevimli. İnsanlı dünyanın bitmek tükenmek üzere olduğunu anımsatıyor gibi. Sanki bıçak geldi, geldi de kemiğe dayandı, bir adım ötesi bilinmeze açılan kapı. Biz öznesini kullanıyor Neval Savak: “sığındık ürpertisine dünyanın // begonvildik sardunyaydık, bir yangındık unutulduk / bir doğum lekesi gibi / beklerken güzel günleri”Hep birlikte gelinen yer; di’li geçmiş zamanda kalan çiçeklerin çoktan soldukları, bir yangın yeridir. Yine de geleceği umut edilen güzel günleri özlemek kadar neşeli bir bekleyiştir yaşanan. Nedense köklerinde bir halsizlik tınısı işitilir. Olup biteni istifini bozmadan izler, yorumlar, anlatır.
“Dikenleri kaldı bana dünyanın” diyen şair dünyaya, insana ve bütün bir varlığa yönelik olarak sitem yüklüdür. Zamanda sınırsızlığın peşine düşen kötü insanlar, ölümü kendilerine yakıştıramazlar. Ölüm hep geniş halk kitlelerini etkiler onların acımasız anlayış sistemlerinde. Binlerce yıldır bazen cılız, bazen güçlü kollarla içeriği bilinmeyen bir okyanusa akaduran insanlık kendi kitabının son sayfasına gelmiş gibidir. Kalmak da, gitmek de, beklemek de acının ta kendisidir. Bu kesif acının dışındaki her şey varla yok arasındadır. Vardan çok, yoğa yakın!“Ölüm dikiş tutmaz bir beyaz”dır imgeler evreninden hepimize tek tek göz kırpan.
Gökyüzüne takılır bakışları Savak’ın. Bir parça yalnız öte yandanusanmış bir kalabalığın içinde. Bazen o, kalabalığı seyre dalar, bazen kalabalık onu inceleyen gözleri ile mercek altına alır. Şairin iç dünyalarında “bir kaybolmuşluk ki ısrarcı / orada çocuk sesleri orada çatırtı / bir su kadar asi nabız atışı / mesela tabutta tozlu ceset / herhangi yıldız parıltısı kadar gölgesiz / lütfen hatırla kendini” dedirten bir sesleniş vardır. Kendisini unutmuş; çocuk seslerine, yakında bir zaman diliminde yıkılıverecek olan mekan algısının çatırtısına kulaklarını tıkamış herkese seslenir. Gölgesiz ve sessiz bir geçittir aslında yaşamak adlı izlence…
Susku biraz korkunç, çokça belirsizlik olan varlığıyla pusuda bekler sanki. Bir yerlerde bir kuş ökseye tutulur ya da öldürülür, bir kadının umutları boğulur şah damarının tam da üzerinden. Masumiyet yüklü çocuklar sürgüne gönderilir, geriye dönmemecesine. Ve şair tüm ortak ya da bireysel yaralanışları anımsar yaşamış ve yaşamakta olan hepimizin yerine /adına. Acı çekmek, kederlenmek onun payına düşendir. Her cinayetin tek tanığıymış gibi: “susmak neyi başlatır bir cinayetten başka / anımsamak nerede başlar / bu yüzdendir balkondan vurmaları kuşları / bu yüzdendir anımsayanın katil olması”
İşte son şiir adı olan 21. Bir koordinat olmalı gizli saklı, örtünmüş. Şairin yerini belli eden. Işıltılı kumsallardan uzakta, belki de onlardan birinin yanı başında. Aceleci akşamlarla güneşin yavaş yavaş doğduğu ala şafakların arasında. Zaman ve uzamın buluşması kadar büyülü. “yirmi birinci koordinatta / ve ben orada bilinmezlikte / bir kusur kadar çarpık duruyorsam / yürüdüğümdendir diplerde / önümde gizemli sırlardan döşeli dikenler / her yaş yoluna bir taş ekleyen sıralı batış / benim değil dünyanız benim değil çizginiz”
Neval Savak orada bekliyor kırgın fakat umutlu. Karamsar gibi gözükse bile en derinden iyimser. Siz ve ben diye ayırsa da kendisini ve tüm ötekileri, sevgisi yine yine onlara /bize ilişkin. Onun dizelerini okudukça sezeceğiz bulunduğu koordinatı hem zamanda hem de uzamda.
* Beklerken, Neval Savak, Kanguru Yayınları, Ankara, Ocak 2023
